Sáng nay (4/11), Quốc hội nghe Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi. Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là đề xuất áp thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo luật lần này bổ sung thêm một số khoản thu nhập vào diện chịu thuế TNCN như chuyển nhượng tên miền internet quốc gia “.vn”, chuyển nhượng biển số ô tô trúng đấu giá, tài sản số và vàng miếng. Với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng, thuế suất dự kiến ở mức 0,1% nhằm tăng tính minh bạch, hạn chế đầu cơ và giúp quản lý thị trường vàng hiệu quả hơn.

Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ sẽ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và cơ chế điều chỉnh thuế suất phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng. Theo tờ trình, kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ những doanh nghiệp và tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được phép thực hiện. Do đó, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân nếu phát sinh thu nhập sẽ được xác định là “thu nhập khác”, không phải thu nhập từ kinh doanh.

Tuy nhiên, đề xuất này đã nhận được nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thẩm tra. Trình bày quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, nhiều đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh gây bất cập cho người dân không nhằm mục đích đầu cơ hay kinh doanh.

“Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm bằng vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế”, báo cáo thẩm tra nêu rõ, đồng thời đề nghị Chính phủ làm rõ thời điểm dự kiến áp dụng quy định này để bảo đảm tính khả thi và đồng thuận xã hội.

Đề xuất đánh thuế 0,1% với giao dịch chuyển nhượng vàng miếng

Không chỉ dừng ở nội dung về thuế vàng, dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) còn đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến từng phần.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ ngày 17/10/2025. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế tăng từ 11 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 lên 6,2 triệu đồng/tháng. Chính phủ sẽ căn cứ vào biến động giá cả, thu nhập và tình hình kinh tế xã hội để điều chỉnh mức giảm trừ trong tương lai.

Về biểu thuế lũy tiến từng phần, dự thảo luật giảm từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, với khoảng cách thu nhập giữa các bậc lần lượt là 10, 20, 30, 40 triệu đồng. Các mức thuế suất tương ứng là 5%, 15%, 25%, 30% và 35%, trong đó mức cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, biểu thuế mới có thể tạo ra sự chênh lệch về nghĩa vụ thuế giữa các nhóm thu nhập, khi một số nhóm phải chịu thuế cao hơn trong khi nhóm khác lại được giảm. “Điều này chưa bảo đảm công bằng cho người nộp thuế giữa các nhóm thu nhập”, ông Phan Văn Mãi nhận xét.

Liên quan đến thẩm quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, cơ quan thẩm tra cho rằng quy định này cần được nêu rõ trong luật, vì mức giảm trừ ảnh hưởng trực tiếp tới nghĩa vụ thuế của người dân. Hiến pháp cũng quy định rằng các khoản thu, chi ngân sách nhà nước phải được dự toán và quy định bằng luật. Do đó, đa số ý kiến đề nghị luật cần quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc, đồng thời cho phép Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh trong trường hợp cần thiết.

Theo tờ trình, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Riêng các quy định liên quan đến cá nhân kinh doanh, biểu thuế lũy tiến và tiền lương, tiền công sẽ được áp dụng sớm hơn, từ ngày 1/1/2026, cùng thời điểm với mức giảm trừ gia cảnh mới.