Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
91. Nắng phai
Lượt xem: 14775
17/12/2014 19:41
Tác giả: Luân Tâm
Biết có còn chăng chút nắng phai
Gió mưa xóa hết nợ lưu đày
Ngày đêm mong ngủ ôm gối mẹ
Chẳng nợ ai cũng chẳng phiền ai!
Chúc người chúc tết
Lượt xem: 27504
17/12/2014 19:40
Tác giả: Nguyễn Vũ Tiềm
Tú Xương (1870 - 1907)
Lẳng lặng mà nghe tôi chúc ông
từ ngày ông chán cảnh người đông
ung dung thượng giới trời mây dạo
lều chõng long đong hết bận lòng.
Cụ tú
Lượt xem: 37009
17/12/2014 19:33
tác giả : Nam Sơn
Đồng hương với Tú Xương
Đồng tính với Cao Xương
Thịt xương hay thịnh vượng
Thôi thì thôi cứ vậy.
Đỉnh hồng hôn bóng thiên thu
Lượt xem: 18041
17/12/2014 17:23
Vui về hôn bóng thiên thu
Buồn đi hôn bóng sương mù áo bay
Xanh trời xanh bể xanh mây
Núi non khát sữa bú tay rừng già
Hương quê hương chữ hương tình
Lượt xem: 19524
17/12/2014 17:22
Xin cho biển lặng trời yên
Thuyền yêu cập bến dịu hiền ướt mơ
Bướm ăn mật hoa ăn thơ
Nhổ neo dâu bể cuốn cờ giả nhơn
Hôm đó hoa mưa nắng bướm hồng
Lượt xem: 25820
17/12/2014 17:21
Hôm đó hoa mưa bướm nắng hồng
Mềm thương ấm nhớ tóc tiên bồng
Trăng non nhõng nhẽo mây đùa gió
Chung bóng tình trong suối thơ trong...
Sầu riêng đá mòn
Lượt xem: 20359
17/12/2014 17:20
Vai căng mật tắm hương say
Áo căng no núi mây cài tương tư
Gặp nhau chân thật tay hư
Vòng tình mê hoặc dầm mưa ăn thề
Vết bụi mờ
Lượt xem: 18299
17/12/2014 17:19
Buồn tưởng đã trôi theo nước sông
Mà sao cay đắng vẫn ngập lòng
Mà sao hình bóng xa... gần quá
Một nửa giận hờn nửa nhớ mong!
Đón xuân bão tuyết sập trời tha hương
Lượt xem: 17788
17/12/2014 17:19
Em ơi...
Đón xuân bão tuyết sập trời
Xót đau quê mẹ nghẹn lời tha hương
Ngăn sông muối cấm chợ tương
Nhân gian chôn bóng thiên đường em thơ
Ru mộng em hồng
Lượt xem: 24122
17/12/2014 17:18
Sầu đông không ngủ em buồn
Thương Cha nhớ Mẹ quê hương đói nghèo
Hai muà mưa nắng dấu yêu
Ruộng dưa vườn cải hẩm hiu tương cà
Hiển thị 1761 - 1770 tin trong 2681 kết quả